simbulu de S'ARGIDDA
S'ARGIDDA
di Fausto Caboni
versione italiana deutsche fassung english version version española version française versioni sarda
asienda agricula biologica
manixu de spetzias, lori, cardulinu, legumini, ortalitzia

cardulinu shiitake biologicu

sustantzias abivas
formula de su lentinanu
Sa sustantzia abiva printzipali ki cuntenit su cardulinu shiitake est su lentinanu (C42H72O36), ki benit de su miceliu i est unu glucidu beta-glucanu cun d-unu pesu moleculari artu, de sa crassi de is polisaccaridis. Su lentinanu portat grandus propiedadis medicamentosas i in calincuna natzioni si umperat derettamenti po cumbatti is cancurus.
Su shiitake est meda nurdiosu i arricu de proteinas: cuntenit totus is tipus de is amminoassidus essentzialis, de is prus comunus no essenzialis e s'eritadenina, unu amminoassidu particulari anticolesterolu ki sceti custu cardulinu portat.
Est arricu de minerali, prus de totu ferru, potassiu, cracina e zingu.
Est una grandu fonti de vitaminas B i E, de provitaminas D e, candu si papat sicau, de vitaminas D.
propiedadis
cardulinu shiitake
Is istudiosus nant ki su cardulinu shiitake fait meda profetu po sa saludi:
» scidat e modulat su sistema immunidariu contras virus e baterius,
» amparat su figau, aguantendi sa crescida de s'epatiti B puru,
» cumbatit sa taca e sa placa de is dentis,
» calat sa cantidadi de colesterolu, gratzias a s'eritadenina,
» est antiossidadori,
» cumbatit unus cantus de cancurus, poita su lentinanu fait partiri sa produtzioni de is linfocitus Th.
traballus
cardulinargiu
In Giaponi i in Cina su cardulinu shiitake nascit in natura in d-una mata de sa familla de su landiri, invecis in su continenti nostu tocat allikiriri unu cardulinargiu e ci ponni ballas ki durant una tempora. Is ballas funt fatas sceti cun palla e pisus, ki serbint po fait ingendrai su miceliu de su shiitake stikiu aintru.
Is ballas, ki comporaus giai prontas, funt biologicas e nosus das trataus de manera biologica. Infatis s'enemigu prus perigulosu de su shiitake est sa narba, ki cumbatteus (o smenguaus...) cun axedu sintzillu. Sa luta a sa drosofila, un'arratza de muskitu ki criat is ous in su cardulinu, si fait innantis, est a nai ki su cardulinargiu est serrau cun d-una muskitera.
Intr'e is mesis de donnyasantu e friargiu, prus o mancu donnya 2-3 dis, boddeus su shiitake e du tragaus in su talleri, aundi du segaus in scatas e du sicaus a temperadura prus bascia de 40°C.
umperu in coxina
botu cun shiitake
botu g 25,00
S'imboddicu ki eus sceberau est su botu de birdi ki cuntenit 25 gramus de scatas de cardulinu shiitake.
1) Cantu si ndi depit umperai? Cunsillaus una dosa de 25 gramus po cundiri su papai de 4 perominis.
2) In cali pratus si podit umperai su cardulinu shiitake? Una de is mellus cosas de su shiitake est sa frenìa in coxina, perou est bellu prus de totu po cundiri sa pasta, s'arrosu, sa petza e sa supa.
3) Cumenti si depint umperai is scatas? Bastat açuvai is scatas de shiitake po un'orixedda in s'acua tébia e candu si funt amoddiadas s'açunjint a su ki si depit cundiri, mellus puru ki s'açungit s'acua e totu, poita cuntenit una parti de is sustantzias abivas.